Canavar Bitkiler

Bu bitkiler verimsiz topraklarda yaşamaya uyum sağlamıştır ve özellikle azot bakımından fakir, asidik ve bataklık gibi bölgelerde yaşayabilirler. Etçil bitkilerle ilgili ilk kapsamlı yazı 1875'de "Böcekçil Bitkiler" adlı kitapla Charles Darwin tarafından kaleme alınmıştır. Etle beslenen, bilinen 583 çeşit bitki vardır. Buna ek olarak tam etçil olmayan 300 den fazla bitki vardır (Protocarnivorous plant [parakarnivor, subkarnivor veya sınırda etçil)] ama botanikçiler kesin bir etçil bitki kavramında uzlaşamadığından bunlar şimdilik tanım olarak etçil bitki değildir.
Genelde bu bitkilerin böceklerle olan ilişkisi savunma veya direkt böcek değil, böcek ürünleri/artıkları içindir. Yakaladıkları canlıları sindirme veya emme yeteneğinden yokdundurlar. Birleşik Kırallık Etçil Bitki Derneğinde kayıtlı yüzlerce etobur bitki çeşidi var fakat bunların hepsini incelemek çok zor.

Etçil bitkilerin yakalama mekanizmalarından bazıları:

1. Sindirim enzimi dolu havuzlar
2. Yapraktaki yapışkan zamk ve Mancınık tipi
3. Yaylı gibi ani tepki veren organlar
4. Vakumlu trikomlar ve içe bakan dikenler

İbrik otu ve Türkçe ismini bulamadığım 𝘉𝘳𝘰𝘤𝘤𝘩𝘪𝘯𝘪𝘢 spp.
1. Yöntemi uygulayan en bilindik iki bitkidir.
İbrik otu suibriğigiller takımının üyelerine verilen genel addır. Kapan düzeneği olmayan bu ot isminden anlaşılacağı gibi bir ibrik yapısındadır. Sıvının biriktiği alt kısım geniş, boyun kısmı dar, ağız kısmı boyundan geniştir. Bitkide fazla yağmur suyunu tahliye edici delikler ve böceklerin hareketini zorlaştırıcı, alt tarafa dönük kısa tüyler bulunabilir. Bu aileden kimi bitki kendi sindirim enzimini üretirken kimi simbiyotik ilişkiler sayesinde elde ettiği enzimleri kullanır. Bitki renk, koku ve tat bakımından böcekleri cezbeder. Bitki üzerine konan böcek, tatlı sıvıdan beslenirken aynı zamanda farkında olmadan yavaş yavaş ibrik otunun havuzuna iner. Bunu fark ettiğinde ise vakit geçtir. Bitki böceği, ihtiyacı olan, topraktan alamadığı elementleri karşılayabilmek için böceği sindirmeye başlar. Brocchia ise 20 alt tür içeren bir cinstir. İbrik otu ile aynı tarzda avlanır. Yakın zamanda tam olarak etçil olduğuna karar kılınmıştır.

2. Yağ Çanağı ve Güneş Gülü bitkileri.
Yağ çanakları zayıf olan topraktan alamadıkları maddeleri böceklerden almak için onları cezbederler, onları yakalamak ve sindirmek için yapraklarını kullanırlar. Yaprakları genellikle parlak yeşil, pembemsi ve sukulenttir. Türlere bağlı olarak boyutları 2 ila 30 cm arası değişir. Yaprak yüzeyi damla damla tatlı müsilajlı sıvılarla doludur. Su arayan küçük böcekler veya gökten düşen polenler bu sıvıya yapışır. Tigmotropizma etkisiyle üzerinde bir şey olduğunu hisseden canlı yavaşça ve az miktarda kendini bükerek üzerindeki her neyse onu sıkıştırır ve ortama Amilaz, proteaz, ribomükleaz gibi enzimler bırakır. Böcek zamanla sadece dış iskeleti kalana kadar sindirilir, sindirilmiş besin yaprak üzerindeki küçük gözenekler tarafından emilir. Ve salgı sistemi sadece bir kez çalışır, o bölge bir daha böcek yakalayıp sindiremez. Güneş gülünde ise işler daha farklıdır. Bitki yine müsil bezleriyle böceği çeker. Bitkiye yapışan ve hassas dokungaçlarına değen böcek, bitkiyi harekete geçirir. Tigmonasti sayesinde bitki yılan gibi böceğe sarılır (bazı türler yapmaz), onu kendine daha çok yapıştırır ve onu boğarak öldürür . Bitkinin sarılıp sonra tekrar açılma mekanizması halen tam olarak açıklanabilmiş değildir. Güneş gülünün bir başka alt türü olan Drosera glanduligera Avustralya'nın endemik bitkisidir. Bitkinin tüy uçlarından yapışkan sıvı salgılanır. Bu sıvıya gelen sinek bitkiyi harekete geçirir ve tüy çok hızlı bir şekilde ona yapışmış sineği gövdeye doğru götürür.

3. Venüs Sinekkapanı.
Etçil bitki dendiğinde akla gelen ilk bitki bu sanırım. Çalışma prensibi iki elimizi birleştirmemize benzer. Kapanın kıyıları testere dişi şeklinde ya da parmaklık gibi olabilir. Bitki yemek seçer. Besinlerinin %5'inden azını uçan böcekler, ~%30'unu karıncalar, %30'unu örümcekler, %10'unu çekirgeler, kalanını diğer böcekler oluşturur. Ataları gibi yapışkan tuzak yerine kapan formuna evrimleşmesi ona avantaj sağlar. Çünkü büyük böcekleri (örn:kara sinek) yapışkan kullanarak yakalamak daha zordur, yapışkan tuzaklar daha çok küçük böcekleri hedef alır. (örn: meyve sineği) Sinekkapan bitkisinin tüylerine ilk dokunulduğunda tepki vermez. Çünkü bu av değil, toz, rüzgar, tüy gibi yabancı etkenler olabilir. İkinci ve daha sonraki dokunmada bitkinin kapanları 100 milisaniye gibi kısa bir sürede kapanır. Bu mekanizmanında yine diğer bitkilerde olduğu gibi kimyasal süreçleri tam olarak çözülebilmiş değildir. Bitkinin sindirme süreci Jasmonik Asit tarafından düzenlenir. Kapanların kepenkleri sızdırmaz bir şekilde sıkı sıkıya kenetlenir. Daha sonra içeride kalan böcek çeşitli enzimler yardımıyla sindirilmeye başlar. Sindirim yaklaşık on gün sürer, böcekten geriye kitin kabuk kalır. Ardından tuzak yeniden açılır ve yani kurbanlarını beklemeye başlar.

4. Yine Türkçesini bulamadağım (bazı kaynaklarda mesane otu olarak geçiyor) 233 türü ve alt türü olduğu bilinen Utricularia cinsi ve Genlisea.
Antarktika hariç dünyanın neredeyse her yerinde çoğunlukla sucuk olarak yaşayan bir bitkidir. Protozoa, rotifer, su piresi ve çok çok küçük canlılarla beslenir. İsminin gaydadan ve şarap şişesinden geldiği söylenmektedir. Sucul olanlarında kök yoktur. Su içinde yaşayan omurgasızlar, bitkinin tetik tüylerine dokunur. Bitkinin yakalama organı bizim akciğerlerimiz gibi aniden genişler, ve biz nasıl dışarıdan havayı içimize alıyorsak bitki de suyla beraber canlıyı içine çeker. Bazı türler bir kapak yardımıyla, bazısı ise torba gibi ağzını büzerek suyun dışarı kaçmasını engeller. Genlisea'nın ise kök ve yaprak gibi bazı kısımlarında içine girmesi kolay çıkması ise zor odacıklar bulunur. Odadaki tüyler iç tarafa bakar, hareketi zorlaştırır. Çoğunlukla protozoalarla beslenir. Bazıları peristomludur.

Etçil bitkiler korku filmlerindeki gibi katil değildirler. Topraktan alamadıkları besin maddelerini sinek, kurtçuk gibi küçük canlıları sindirerek karşılarlar. Çoğu endemik ve koruma altındadırlar.

𝘒𝘢𝘺𝘯𝘢𝘬ç𝘢:𝚆𝚒𝚔𝚒𝚙𝚎𝚍𝚒𝚊 İ𝚗𝚐𝚒𝚕𝚒𝚣𝚌𝚎 𝚟𝚎 𝙰𝚕𝚖𝚊𝚗𝚌𝚊, 𝙱𝚘𝚝𝚊𝚗𝚒𝚌𝚊𝚕 𝚂𝚘𝚌𝚒𝚎𝚝𝚢 𝚘𝚏 𝙰𝚖𝚎𝚛𝚒𝚌𝚊, 𝚃𝚑𝚎 𝙲𝚊𝚛𝚗𝚒𝚟𝚘𝚛𝚘𝚞𝚜 𝙿𝚕𝚊𝚗𝚝 𝚂𝚘𝚌𝚒𝚎𝚝𝚢 𝚄𝙺. 𝙶ö𝚛𝚜𝚎𝚕𝚕𝚎𝚛: 𝚆𝚒𝚔𝚒𝚙𝚎𝚍𝚒𝚊 𝚟𝚎 𝚌𝚊𝚕𝚒𝚏𝚘𝚛𝚗𝚒𝚊_𝚌𝚊𝚛𝚗𝚒𝚟𝚘𝚛𝚎𝚜